ﺛﺒﺖ درﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻼق از ﻃﺮف زن و ﻣﺮد ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﺎوت دارد. طبق قانون مدنی ایران، حق طلاق با مردان است. زن ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮاند ﺣﻖ ﻃﻼق داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷد ﮐﻪ مرد این حق را به او داده باشد. همچنین بانوان می‌توانند به عنوان یکی از شروط ضمن عقد، این حق را از آنِ خود کنند. مراحل درخواست طلاق از طرف زن، با ارائه دلیل برای جدایی آغاز می‌شود. سپس باید شواهد و مدارکی به دادگاه ارائه دهد تا دادگاه بر اساس آن، حکم صادر کند. گواهی عدم بارداری لازم است. زنانی که در دوران عقد درخواست جدایی می‌دهند، باید گواهی باکرگی نیز ارائه دهند. ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﻓﺮزﻧﺪدار ﺑﻮدن، در روند دادﮔﺎه ﺗﺎﺛﯿﺮگذار است. در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ شما بچه‌دار باشید، ﻗﺎﺿﯽ دﯾﺮ رأی ﺑﻪ ﺟﺪاﯾﯽ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺎن ﺳﺎزش است.
مراحل درخواست طلاق از طرف زن
1- وارد کردن اطلاعات شخصی در سامانه قضایی
زﻧﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﻣﺘﻌﺪدی از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻫﻤﺴﺮ، ﻋﺪم ﭘﺮداﺧﺖ ﺧﺮﺟﯽ، ﺑﺪ رﻓﺘﺎری، آزارﻫﺎی ﺟﻨﺴﯽ و روﺣﯽ و ﯾﺎ ﺑﻪ علت ﻋﺪم ﺳﺎزش، خواهان جدایی از همسرشان باشند. ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ زن ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ دادﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻼق ﺧﻮد را ﺑﺮای ﻫﻤﺴﺮش ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ، اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻗﻀﺎﯾﯽ اﻋﻼم ﺑﻪ ثبت دادخواست کند. ﭘﺲ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺛﺒﺖ دادﺧﻮاﺳﺖ (ﻣﺘﻐﯿﺮ و ﺣﺪود 70هزار تومان است) را پرداخت کند. زمانیکه درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد را در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺛﺒﺖ کرد، ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺑﻼﻏﯿﻪ از ﻃﺮف دادﮔﺎه ﺑﺎﺷﺪ. آدرس ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﻫﻤﺴﺮ باید به طور دﻗﯿﻖ ذﮐﺮ شود و ﮔﺮﻧﻪ در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﻃﻼع ﻫﻤﺴﺮ، ﭘﺮوﺳﻪ ﻃﻼق طولانی خواهد شد. زیرا ﻗﺎﺿﯽ ﮔﻤﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ جدایی ﺑﻪ ﺻﻮرت طلاق ﻏﯿﺎﺑﯽ است. اﮔﺮ ﻣﯽﺧﻮاﻫﯿﺪ ﮐﻪ کارهای جدایی‌تان زودتر انجام شود، اطلاعات خود را در سامانه قضایی درست و دقیق وارد کنید و از صحت آن‌ها مطمئن باشید.
2- ارسال ابلاغیه و حضور در دادگاه
ﭘﺲ از آﻧﮑﻪ اﺑﻼﻏﯿﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از زوﺟﯿﻦ ارﺳﺎل ﺷﺪ ﻫﺮ ﮐﺪام از آﻧﻬﺎ ﻇﺮف زﻣﺎن ﻣﻘﺮر در دادﮔﺎه ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮد و دﻻﯾﻞ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ اﻋﻼم ﮐﻨند. ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ دﻻﯾﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮثق ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﻬﻤﺖﻫﺎ و ﯾﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ نادرﺳﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و از طرف ﻫﻤﺴﺮﺗﺎن رد ﻣﯽﺷﻮد تنها باعث طولانی‌ترشدن جریان طلاق می‌شود. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ وﮐﻼ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﺟﺮﯾﺎن ﻃﻼق، ﺣﺘﻤﺎً صادق باشید.
3- تعیین وضعیت مهریه
ﭘﺲ از آن دادﮔﺎه ﻣﯿﺰان ﻣﻬﺮﯾﻪ ﻗﯿﺪ ﺷﺪه در ﻋﻘﺪﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﺗﺎ ﻣﯿﺰان دﻗﯿﻖ ﻣﻬﺮﯾﻪ، ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺮخ روز ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد. در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺮد ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮای ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻬﺮﯾﻪ را به صورت یکجا ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، زن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای ﻣﺮد ﻗﺴﻂ ﺑﻨﺪی ﮐﻨﺪ. شرایطی هم وجود دارد ﮐﻪ ﻣﺮد ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮای ﭘﺮداﺧﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﻬﺮﯾﻪ را دارد، اما می‌خواهد آن را قسط بندی کند. در این صورت، اگر زن بخواهد مهریه اش را یکجا دریافت کند، زن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ با اﺛﺒﺎت ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺎﻟﯽ مرد و ﺑﺎ اراﺋﻪ ﻣﺪارﮐﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺳﻨﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ، ﺳﻨﺪ خانه و دﯾﮕﺮ اﻣﻮال ﻣﻨﻘﻮل، ﺗﻘﺎﺿﺎی دریافت ﻣﻬﺮﯾﻪ ﺧﻮد را به صورت یکجا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
4- بارداری یا عدم بارداری زن از مراحل درخواست طلاق از طرف زن
از دیگر مراحل درخواست طلاق از طرف زن، انجام آزمایش عدم بارداری برای طلاق است. تا بدین ترتیب معلوم شود که زن در حین جدایی از همسرش باردار است یا خیر. ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ شما به عنوان یک زن، دادﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻼق ﺧﻮد را ﺑﻪ دادﮔﺎه اراﺋﻪ می‌دهید، دادﮔﺎه ﻣﺪت ﻋﺪه را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻣﺪت ﻋﺪه ﺳﻪ ﻣﺎه است؛ یعنی شما ﺑﺎﯾﺪ تا ﺳﻪ ﻣﺎه ﭘﺲ از اوﻟﯿﻦ درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد ﺑﺮای ﻃﻼق، ﺻﺒﺮ کنید. بعد از این سه ماه، ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﺮاﺟﻌﻪ می‌کنید و ﮔﻮاﻫﯽ ﻋﺪم ﺑﺎرداری ﺧﻮد را ﺑﻪ دادﮔﺎه اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﻗﺎﺿﯽ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﺪارک، ﺗﺼﻤﯿﻢ خود را برای طلاق اعلام می کند.
5- مراجعه به مشاور
ﯾﮑﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ اﻣﺮوزه در ﺟﺮﯾﺎن ﻃﻼق اﺟﺒﺎری ﺷﺪه اﺳﺖ، مراجعه ﺑﻪ ﻣﺸﺎور جهت ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ است. ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺸﺎوره ﺣﻞ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ، معمولاً به ازای هر جلسه، 70 تا 50 هزار تومان از شما دریافت می‌کنند. اگر توانایی ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮای ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻣﺸﺎوره را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ، ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ. ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ معمولاً ﺑﺎﺑﺖ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺸﺎوره، پولی درﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ. خدمات آن ها ﻫﻢ ﺑﺮای ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن و ﻫﻢ حهت ﻣﺸﺎوره و آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻮدﮐﺎن، اغلب رایگان است.
6- صدور رأی طلاق
ﭘﺲ از ﺳﭙﺮی ﮐﺮدن اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ، ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺪارک را ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﯿﺪ. رای ﻃﻼق، بعد از ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺪارک ﺻﺎدر ﻣﯽشود. در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻃﻼق ﺷﻤﺎ ﺑﺪون ﮐﺸﻤﮑﺶ و درﮔﯿﺮی و رﺿﺎﯾﺖ ﻫﺮ دو ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ ﺳﻪ ﻣﺎه ﻃﻮل خواهد کشید. اﻣﺎ در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺧﺘﻼف، ﻧﺎرﺿﺎﯾﺘﯽ و ﯾﺎ ﻋﺪم ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﯾﮑﯽ از زوﺟﯿﻦ ﺑﺮای ﻃﻼق، اﯾﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﻔﺖ ﻣﺎه ﻧﯿز به طول بینجامد.
درخواست ﻃﻼق از ﻃﺮف زن در دوران ﻋﻘﺪ
در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻼق زن در دوران ﻋﻘﺪ ﺑﺎﺷﺪ جریانی که در بالا ذکر شد، دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ ﻣﯽﺷﻮد. در این صورت، شرایط و مراحل زیر وجود دارد:
- در صورتیکه در دوران ﻋﻘﺪ دادﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻼق ﺧﻮد را در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺛﺒﺖ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﻬﺮﯾﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ، ﻣﻬﺮﯾﻪ ﻧﺼﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺷﻤﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺗﻤﺎم ﻣﻬﺮﯾﻪ را درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﯿﺪ.
- اگر در دوران ﻋﻘﺪ رابطه جنسی ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ، ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﺮده و آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ. آزمایش‌هایی مانند آزمایش بکارت و عدم بارداری. زﯾﺮا در ﻃﻮل ﺟﺮﯾﺎن دادﮔﺎه، ﻗﺎﺿﯽ از ﺷﻤﺎ ﻣﺪارک ﻋﺪم ﺑﺎرداری و ﯾﺎ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮدن ﺑﮑﺎرت درﺧﻮاﺳﺖ می‌کند.
- اﮔﺮ ﻃﻼق در دوران ﻋﻘﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮاﻓﻘﯽ ﺑﺎﺷﺪ و زن ﺣﻖ ﻃﻼق را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﺮد ﺣﻖ ﻃﻼق را ﭘﯿﺶ از ازدواج ﺑﮕﯿﺮد.
- اﮔﺮ ﺣﻖ ﻃﻼق ﺑﺎ زن ﺑﺎﺷﺪ، زن ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ دادﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻼق ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ ارائه دﻫﺪ.
ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ درخواست ﻃﻼق از طرف زن در دوران ﻋﻘﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮاﻓﻘﯽ ﺑﺎﺷﺪ، پروسۀ جدایی ﮐﻮﺗﺎه خواهد شد. زﯾﺮا پروسه جدایی ﺑﻪ آزمایش های ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺷﻤﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد. اﮔﺮ ﺑﺎردار ﻧﺒﺎﺷﯿﺪ و ﯾﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ ﺧﻮد رابطه جنسی در دوران نامزدی و ﻋﻘﺪ نداشته ﺑﺎﺷﯿﺪ، ﭘﺮوﺳﻪ ﻃﻼق بیش از ﯾﮏ ﻣﺎه ﻃﻮل ﻧﻤﯽ ﮐﺸﺪ.
ﺑﻌﺪ از ﻃﻼق و ﺑﺎ اﺟﺎزه ﻗﺎﺿﯽ، ﻃﺒﻖ ﮔﻮاﻫﯽ ﮐﻪ ﺻﺎدر ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﺮاﮐﺰ ثبت اسناد نام همسر خود را از شناسنامه پاک کنید. نکته مهم این که ﻣﻬﻠﺖ اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر 20 روز می‌باشد و شما باید ظرف مدت 20 روز اقدام کنید. بعد از این مدت زمان، نمی توانید این کار را انجام دهید.
درﺧﻮاﺳﺖ جدایی از ﻃﺮف زن با ﻣﻬﺮﯾﻪ و بدون مهریه
مهریه و مسائل مالی قید شده در عقدنامه، حق قانونی زنان می‌باشد و زنان می‌توانند تمام مهریه خود را از مردان درخواست نمایند. چنانچه وکیل داشته باشید، فرایندهای قانونی کارها سریع‌تر پیش می‌رود. نرخ و میزان مهریه دریافتی پس از بررسی کارشناسان حقوقی اعلام و به مرد ابلاغ می‌شود.
مهریه مالی است که باید به زن پرداخت شود. اگر مرد حاضر به طلاق دادن نباشد اما زن بر تصمیم خود برای جدایی اصرار ورزد، زوجین می توانند یک قرار داد مبنی بر اینکه زن مهریه خود را ببخشد و مرد او را طلاق بدهد، بین خود تنظیم کنند. در واقع پرداخت و یا عدم پرداخت مهریه بر عهده زنان و بر اساس توافقی است که بین زوجین به وجود می آید. زن می‌تواند پس از ثبت دادخواست خود، در همان ابتدا نیز مهریه خود را ببخشد و فقط درخواست طلاق کند. قاضی دخالتی مبنی بر گرفتن و یا نگرفتن مهریه ندارد و زن در این امر کاملاً مختار است.
درخواست طلاق از طرف زن و ﺣﻀﺎﻧﺖ ﻓﺮزﻧﺪ
حضانت فرزندان در درجه اول به سن آن ها بستگی دارد. چنانچه فرزند شیرخوار باشد، سرپرستی او به مادر داده می شود.
اگر دختران زیر 9 سال و پسران زیر دوازده سال باشند قاضی حضانت فرزندان را تعیین می کند. این تعیین پس از بررسی صلاحیت هر کدام از والدین و با در نظر گرفتن شرایط مالی و اقتصادی آن‌ها صادر می شود. مادر می‌تواند تقاضای حضانت فرزند خود را داشته باشد؛ اما نظر همسر نیز مهم است. اگر زوجین پیش از طلاق درباره این موضوع صحبت کنند، کودکان در جریان درگیری‌ها قرار نمی گیرند و متحمل آسیب‌های روحی نمی‌شوند. در صورت عدم توافق زوجین برای حضانت فرزندان، تصمیم‌گیری در این مورد بر عهده کارشناسان قضایی می باشد.
اگر دختر بالای 9 سال و پسر بالای 12 سال باشد، تصمیم‌گیری بر عهده خودشان خواهد بود. یعنی دختر یا پسر، خودش تصمیم می‌گیرد که نزد کدام یک از والدین بماند.
درﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻼق از ﻃﺮف زن ﻧﺎﺷﺰه
زن ناشزه به زنی گفته می‌شود که بی دلیل خانه را ترک کند و وظایف و مسئولیت‌های خود را در قبال همسرش انجام ندهد. به زنان ناشزه مهریه تعلق می‌گیرد، اما نفقه تعلق نخواهد گرفت. به همین سبب است که پروسۀ درخواست طلاق از طرف زن ناشزه، ممکن است طولانی شود. در هر صورت، مهریه به صورت کامل به زن تعلق می‌گیرد. اما امکان بخشیدن مهریه و یا دریافت آن به صورت قسط بندی را هم دارد.
مرد می تواند ناشزه بودن همسر خود را با دادخواست الزام به تمکین مطرح کند و با استفاده از شهادت شهود یا سایر دلایل، نشوز و عدم تمکین همسرش را ثابت کند.